Uzayda Yasam ve Ölüm:
Almanyada Bonnlu astronomlar bilgisayarda yildizkümelerinin nasil olustuklarini ve dagildklarini simule ediyorlar.
Bonn (ots) - Evrende yildizlar söylenildigi gibi yldizkümelerindeki yildizlararasi gaz bulutlarinda meydana gelyorlar.Bonnlu astronomlar neden cesitli yildiz sistemlerinin meydana geldigini bilgisayarda simule ederek buldular. Eski bir astronomi bilmecesi olan yildiz kümelerinin yapilarinin farkli olup olmadiklarini teorik olarak cözdüler. Cözümlerini Bölüm gazetesinde (Monthly Notices of
the Royal Astronomical Society (MNRAS 380, 1589)yayinladilar.
Astronomlar artik bütün yildizlarin yildzkümelerinde olustuklarini biliyorlar. Bu kümeler büyüklüklerine göre farklilik sergiliyorlar. Bazilari genc ve kücük olanlar birkacbin yildizdan olusuyorlar, büyük ve yaslica olanlari, küresel kümeler olarakta bilinmekte, milyonlarca yildizlardan olusmakta ve yaklasik evrenimz kadar yaslilar. Ama simdiye kadar olusumundaki fiziksel asamalar tam olarak hesaplanamyordu.
Arastirmacilar bizim günesimizin kücük bir yildizkümesinden olustugunu ve gelisimi sirasinda o kümeden koptugunu saniyorlar. Bonn Üniversitesi astronomi arastirma ve gelistirme institüsünden Professor Dr. Pavel Kroupa eger bu olmasaydi, bizim gezegen sistemimiz büyük olasilikla baska bir yildizin yakin gecisi sirasinda dagilabilecegini söyledi.
Professor Kroupa ve Dr. Holger Baumgardt bir yildiz kümesinde kalan gazin kümedeki yildizlarin yörüngesi üzerindeki etkilerini hesaplayabilecek bir hesaplamaprogrami gelistirdiler ve simule ettiler. Burda en dkkat ettikleri seyse, bir kümenin uzun süre hayatta kalabilmesi icin hangi baslangic kosullarinin gerektigi.
Bu sayade kücük yildiz kümelerinde küme yildizlarinin isinimlarinin kümeyi cok etkiledigini ve hatta kümenin dagilmasina bile neden oldugunu gördüler.Büyük kümelerde bu tam tersi, bu kümeler uzun süre hayatta kalabiliyorlar. Halbuki baslangic kosullari ayni. Buna göre Professor Kroupa diyorki: Evren olusmaya basladiginda acikki sadece küresel yildiz kümeleri yoktu, onlarin yanisira sayisiz kücük yildiz kümeleride vardi. Professor Kroupa bu kümelerden arta kalan bir iz bulmayi astrofizik icin bu yeni bir meydan okuma olarak görüyor. Bonndaki hesaplar buna dair cok degerli teorik isaretler veriyor.
KAYNAK:Bonn-universtät/astronomie
